Вершы пра родны горад. Стихи, вирши на белорусском языке поэта Якуба Коласа
Мэта ўрока:
- Спрыяць выхаванню ў вучняў любві і цікавасці да роднага горада, краю, гісторыі, Бацькаўшчыны; беражлівых адносін да гістарычных помнікаў, збудаванняў; павагі да славутых людзей; пачуцця гонару за сваё мінулае.
- Паглыбіць веды вучняў аб роднай краіне.
- Забяспечыць развіццё ў школьнікаў умення ставіць мэту і планаваць сваю дзейнасць.
- Садзейнічаць развіццю ў вучняў уменняў удзельнічаць у зносінах.
- Забяспечыць развіццё ў школьнікаў маналагічнай і дыялагічнай мовы.
- Садзейнічаць усведамленню вучнямі каштоўнасці вывучаемай тэмы.
Абсталяванне:
мульцімедыйны праектар, электронная прэзентацыя, выстава кніг, музычнае афармленне
Ход урока:
1. Уступнае слова настаўніка (на фоне музыкі дэманстрацыі роліка аб Беларусі)
Люблю свой край, старонку гэту, дзе я радзілася, расла…
Беларусь! Яна, як матуля, без якой не нараджацца, не жыць, не дыхаць. І словы гэтыя сталі гучаць па-народнаму проста і шчыра, адкрыта і даверліва. Напэўна, кожны ў сваёй душы мае штосьці падобнае да гэтага пачуцця, а можа, і нешта большае, непадуладнае слову. Калі птушкі прылятаюць з далёкага выраю назад, на свае балоты, ва ўтульныя зялёныя шаты беларускіх лясоў, ведаю — імі кіруе вялікае прыцягальнае пачуццё, значыць, і яны пакланяюцца роднаму краю.
Жывём мы на гэтай чароўнай багатай зямлі і за штодзённымі клопатамі не заўважаем яе хараства, прывыкаем да ўсёй гэтай прыгажосці. І па-сапраўднаму адчуваем Радзіму толькі ўдалечыні ад яе. Як хочацца тады пачуць гучанне роднай мовы, убачыць роднае неба, удыхнуць роднага паветра.
З маленства мне запалі ў душу словы Я. Коласа: «Вобразы мілыя роднага краю, смутак і радасць мая…» Чамусьці амаль з кожным годам яны набываюць для мяне новы змест, па-новаму кладуцца на старонку нашага жыцця, увесь час зменлівага. Мы радуемся спеву птушак, жытняму коласу, высокаму лёту журавоў, зялёнаму бору. Мы пакланяемся шчодрай зямлі, шчодрай на хлеб і на таленты. Менавіта яна дала свету такіх вялікіх людзей, як Ф. Скарына, А. Міцкевіч, Я. Купала, В. Быкаў… Яна апета іх сэрцамі і душамі.
2. Вучанік
О Беларусь, мая калыска,
Жыццё маё, прытулак мой!
З гарачаю любоўю нізка
Схіляюся перад табой.
Зямны паклон табе, радзіма,
Тваім палям, тваім лясам,
Тваім заводам з белым дымам,
Тваім гасцінцам і шляхам.
П.Глебка.
3. Вучанік
Мяжуе з Польшчай, Украінай,
Расіяй, Латвіяй, Літвой
Твой родны край, тваяАйчына,
Жыццётваё і гонар твой.
I ты яезапомніімя,
Як неба, сонца і зару.
Тваязямля, тваяРадзіма
Названа светла — Беларусь.
(Ю. Свірка.)
4. Настаўнік.
Беларусь… Якая прыгожая, светлая наша краіна. Вы пачулі зараз, як П.Глебка і Ю. Свірка ў сваіх вершах з любоўю пішуць пра нашу Радзіму. А вы любіце сваю краіну?
Вучні ствараюць словы, якія ў іх асацыіруюцца са словам Радзіма. Кожная група зачытвае свой гукарад.
Прыклад (Радзіма - Беларусь, людзі зямлі беларускай, мова, родны кут, родная зямля, родная старонка, славутыя асветнікі, памятныя мясціны, клёкат буслоў, матчына калыханка, архітэктура, беларускія песні, святы, звычаі, культура, герб, флаг, гімн.)
5. Вучанік.
Беларусь… Як шмат значыць гэтае слова для нас, яе дзяцей. Гэта і родныя, знаёмыя з дзяцінства краявіды, і прыгожыя, працавітыя, сціплыя людзі. Радзіма. Родная старонка. Самы блізкі і дарагі сэрцу куточак. З самага дзяцінства памяць убірае ўсе самыя цікавыя і запамінальныя, уражлівыя і пяшчотныя, вялікія і дробныя праявы і малюнкі радзімага краю. Дзе заканчваецца дзяцінства, там пачынаецца Радзіма. Якім вялікім змястоўным сэнсам напоўнены гэтыя радкі! Бацькоўская хата, матчына песня, спеў жаваранка, клёкат буслоў, самыя пахучыя і прыгожыя лугавыя кветкі, росныя раніцы — усё гэта мая любая Радзіма.
6. Вучанік
Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Р. Лукашэнка у сваім пасланні беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу 21 красавіка 2011 года адзначыў: “«Мы, белорусы, - древний и одновременно очень молодой народ, быть может, и сами не знаем пределов своих возможностей. Разбудить эти скрытые родники энергии и силы - главная задача объявленного Года предприимчивости». Когда у человека есть собственное дело, дом, земля, это дает ему возможность ощутить себя хозяином своей судьбы и страны. Сегодня от представителей любой профессии требуется быть настоящими хозяевами своего дела, активными и инициативными людьми. Процветающую экономику под силу построить только энергичным, творчески мыслящим и духовно богатым личностям, не боящимся идти вперед, рисковать и брать ответственность на себя. Актуальной задачей является воспитание устойчивого желания добросовестно трудиться, учиться, выполнять возложенные обязанности”.
7. Настаўнік
— А што кожны з вас можа зрабіць для сваёй краіны, каб жыць у ёй станавілася ўсё лепш і лепш?
Адказы вучняў.
— А для свайго горада?
Адказы вучняў.
— Для сваёй школы?
8. Настаўнік.
Паслухайцеаднугісторыю. Ці то полем, ці то лесам ішлітрыпадарожнікі. Ішліянытрыдні і трыночыдыяшчэпаўдня. Прытаміліся. Прыселі. Раптамчуюць — спяваенехта.
Прыслухаўсяпершы:
—Відаць, жаўранак.
—Не, — кажадругі, — гэта лес шуміць.
А трэціпрыпаўвухам да зямлі і прашаптаў:
— Дыгэта ж зямля наша спявае.
Вось якая яна, наша зямлябеларуская. Тамуў нас і песні, і танцы такіяпрыгожыя.
9. Песню выконвае Старушак Дар’я
Дар’я у нас сакратар пярвічнай арганізацыы ГА БРСМ. Я на вельмі актыўная асоба. Прымае ўдзел у рэспубліканскіх акцыях і мерапрыемствах.
Настаўнік.
Мы, беларусы, ганарымся сваімі славутымі продкамі: Ефрасінняй Полацкай, Кірылам Тураўскім, Францішкам Скарынам. Нашы выдатныя пісьменнікі Янка Купала, Якуб Колас, Максім Багдановіч, Элаіза Пашкевіч, Канстанцыя Буйло марылі аб незалежнай Беларусі з уласнай мовай і культурай і сваёй творчасцю, сваімі спра-вамі набліжалі гэты час. Яны любілі наш край і гэтую любоў адлюстроўвалі ў вершах.
Прагваюць гэту традыцыю і нашы землякі. Сягодня у нас прысутнічае наша зямлячка паэтка, член савета ветэранаў педагагічнай працы, чалавек з актыўнай сацыяльнай пазіцыяй - Ніна Васільеўна Дыдышка.
11.
Выступленне Дыдышка.
12.
Вучаніца
МАЛІТВА
Божа! Абарані нас, беларусаў, не дапусці вайны паміж краінамі, паміж братамі-народамі!
Божа! Зрабі так, каб людзі не хварэлі .
Госпадзі! Дай пазбегнуць нам, жыхарам Белай Русі, усякіх нягод і гора!
Божа! Пазбаў людзей жорсткасці, злосці, зайздрасці! Зрабі, Усявышні, так, каб былі толькі радасць, шчасце, дабрыня!
Госпадзі! Не дай зведаць маім суайчыннікам голаду і холаду!
Дапамажы, Госпадзі, пазбавіцца гультайства, п’янства, наркотыкаў!
Навучы нас, як зрабіць наша жыццё лепшым!
Дай людзям розум, Божа літасцівы, каб не грашылі, каб умелі распазнаваць дабро і зло, бачылі свае памылкі!
Навучы, Божа, не сыходзіць з правільнага шляху!
Вучанік .
Нізка кланяюся табе за тое, што ўзгадавала мяне сярод сваіх палёў і лугоў, ля рэк бурлівых, сярод дуброў шумлівых, ля крыніц гаючых, сярод гаёў пявучых. Шчыры дзякуй за тое, што напоўніла маё сэрца любоўю да сваёй Бацькаўшчыны, да роднай мовы, навучыла паважаць і шанаваць сваіх продкаў, народныя традыцыі і культуру. Я лічу, што над маёй Беларуссю самае высокае, самае блакітнае неба, тут самае чыстае, самае салодкае паветра, тут самы звонкі смех дзяцей, тут жывуць самыя добразычлівыя, працавітыя, памяркоўныя і самыя сумленныя людзі. І я шчаслівы ад таго, што жыву сярод гэтых шчырых людзей на цудоўнай беларускай зямлі, за якую я моцна-моцна трымаюся сваімі каранямі. Таму і не страшаць мяне ніякія жыццёвыя віхуры, бо я ведаю, я ўпэўнены, што мая Айчына дапаможа сыну, і сам ганаруся, што я з Беларусі.
14. Настаўнік.
Вы ведаце, што самае дарагое, што ў нас ёсць - гэта нашы людзі. Ад іх залежыць як будзе далей развівацца наша дзяржава. Пагэтаму была створана Рэспубліканская праграмма дэмаграфічнай бяспекі на 2011-2015 гады.
Абмеркаванне відэароліка “Онохавы”
Упражнение «Я — патриот»
Составьте представление о себе как о патриоте своей Родины, оценив (по пятибалльной шкале) ряд качеств образа «Я-патриот».
* гражданин Беларуси *патриот своего народа
* интернационалист
* гордость за своё Отечество
* сочувствие страданиям своего народа
* готовность к защите Беларуси
* уважение к отечественной истории
*вера в будущее Беларуси
Ситуация-проба «Родина одна»
Вы — знаменитость, мастер-специалист, но вас не устраивают материальные условия (низкая зарплата, плохие жилищные условия). После очередного заграничного турне вам предлагают переехать жить и работать в престижном месте за границей, с хорошей оплатой, виллой, автомашиной… Но гражданство надо менять. Ваше решение?
Социально-приемлемые позиции: . человек имеет право выбрать место жительства. ответственность за близких людей. высокая оплата труда лучше низкой. Родина у человека одна. патриотизм. интернационализм.
Ситуация-проба «Беженцы»
У вашей семьи большая квартира (каждый имеет свою комнату). В одно прекрасное время мама приводит в дом беженцев (они с Кавказа) — чужую женщину с ребёнком — вашим ровесником, пожить временно. Какова будет ваша реакция?
Социально-приемлемые позиции: . милосердие, альтруизм, сострадание. стремление помочь людям. интернационализм.
Вучни:
Беларусь ты мая дарагая!
Беларусь ты мая дарагая!
Беларусь! Ты — краіна мая.
Табе я душой прысягаю.
Ты — матуля, радзіма мая.
Ты, як сонейка, у небе мне свеціш,
Ты, як знічка, мне ззяеш ўначы.
Прыгажэйшай няма ў цэлым свеце,
Не знайсці нідзе лепшай, чым ты!
Я люблю твае рэкі і нівы,
І крыніцы, лугі і лясы,
Бо не знойдзеш нідзе на планеце
Гэткай мілай, дзівоснай красы!
КРАЙ МОЙ БЕЛАРУСКІ…
Я - беларус, і тым ганаруся.
Я - беларус, і я пакланюся
Гаям шумлівым і хлебным нівам.
Я - беларус, і тым ганаруся.
Я - беларус, і я памалюся
За звонкае слова,
За родную мову.
Я - беларус, і тым ганаруся.
Я - беларус, і я клянуся
Айчыне служыць
І краем сваім даражыць.